ROK LITURGICZNY

ADWENT

Adwent (łac. adventus – przyjście) – w kościołach chrześcijańskich okres trwający od 23 do 28 dni, rozpocznający się miedzy 27 listopada a 3 grudnia w danym roku kalendarzowym.
Rozpoczyna się pierwszymi nieszporami I Niedzieli Adwentu i trwa do Wigilii Bożego Narodzenia. Pierwsza część Adwentu (do 16-go grudnia) mówi więcej o drugim przyjściu Chrystusa, do którego przygotowuje się cała ludzkość, natomiast druga część (17 grudnia) jest bezpośrednim przygotowaniem na liturgiczne przeżycie tajemnicy Bożego Narodzenia. Te dwie części Adwentu znajdują swoje odzwierciedlenie w księgach liturgicznych (nowy mszał, Liturgia godzin, lekcjonarz). W tym czasie stosujemy fioletowy kolor szat liturgicznych, symbolizującym czas pokuty i przygotowania się do świąt (wyjątek msza wotywna o NMP - kolor biały). Tradycją w Kościele są odprawiane w tym okresie, o świcie Msze św. zwane roratami. Są to msze ku czci Najświętszej Maryi Panny, na pamiątkę tego, że przyjęła nowinę od archanioła Gabriela, zwiastującego, iż zostanie Matką Syna Bożego

BOŻE NARODZENIE

Rozpoczyna się pierwszymi nieszporami Narodzenia Pańskiego i trwa do niedzieli Chrztu Pana Jezusa. W okresie tym używany jest w liturgii kolor biały. Biały jest znakiem radości, dziewictwa i świętości. Ponieważ Uroczystość Narodzenia Pańskiego jest jednym z najważniejszych świąt w Kościele, posiada swoją Oktawę, czyli przedłużenie świętowania na osiem kolejnych dni.

OKRES ZWYKŁY I

Okres ten zaczyna się od poniedziałku po Niedzieli Chrztu Pańskiego do wtorku przed Środą Popielcową, czyli od 6 do 9 tygodni w zależności, kiedy wypada Środa Popielcowa.
Święta i uroczystości okresu zwykłego:
— 25.01 nawrócenie św. Pawła,
— 02.02 święto Ofiarowania Pańskiego (Matki Bożej Gromnicznej).

WIELKI POST

Czas pokuty, nawrócenia, i przygotowania na przeżycie Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pana Jezusa. Rozpoczyna się w Środę Popielcową i trwa do Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. W Wielkim Poście używamy szat liturgicznych koloru fioletowego. Wyjątek stanowią: 19 marca (święto św. Józefa) i 25 marca (święto Zwiastowania Pańskiego) - używa się biały kolor, IV Niedziela Wielkiego Postu (Laetare) używa się koloru różowego, niedziela Męki Pańskiej - używa się czerwony kolor. Do praktyk pokutnych Wielkiego Postu należą Droga Krzyżowa i Gorzkie Żale.
Święta i uroczystości W Wielkim Poście:
— 19.03 św. Józefa,
— 25.03 Uroczystość Zwiastowania NMP,
— 6 niedziela Wielkiego Postu - Niedziela Męki Pańskiej zwana również Niedzielą Palmową.

TRIDUUM PASCHALNE

Najważniejsze wydarzenie całego roku liturgicznego. Przeżycie tajemnicy Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pana Jezusa. To największe misterium ludzkiego odkupienia trwa od mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek do II Nieszporów Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Kościół celebruje je przez znaki liturgiczne i sakramentalne, ściśle jednocząc się z Chrystusem. Trzeba zaznaczyć, że Triduum Paschalne, choć trwa przez trzy dni, jest jedną nieprzerwaną uroczystością. Są to trzy dni Chrystusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i zmartwychwstałego, trzy etapy jednego zbawczego wydarzenia.

WIELKANOC - ZMARTWYCHWSTANIE PAŃSKIE

Okres radości paschalnej i rozważania tajemnicy Zmartwychwstania Pańskiego. Rozpoczyna się Niedzielą Zmartwychwstania i trwa do Niedzieli Zesłania Ducha św. Pierwszą jego część stanowi okres od Zmartwychwstania do Wniebowstąpienia Pana Jezusa, natomiast druga część to przeżycie tajemnicy Zesłania Ducha świętego dzisięciodniowym czuwaniem wraz z Maryją i Apostołami w Wieczrniku. Kolor szat liturgicznych jest biały.
W chrześcijaństwie każda niedziela jest pamiątką zmartwychwstania Chrystusa, ale Niedziela Zmartwychwstania jest z nich najbardziej uroczysta. Osiem pierwszych dni Okresu wielkanocnego stanowi Oktawę Wielkanocy. Czterdziestego dnia po Zmartwychwstaniu Pańskim, zawsze w czwartek, obchodzi się uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. W Polsce od 2003 r. jest ona przeniesiona na następującą po tym czwartku niedzielę - a więc na VII Niedzielę Wielkanocną.
Dni powszednie po tej uroczystości aż do następnej soboty włącznie stanowią czas przygotowania i oczekiwania na Zesłanie Ducha Świętego - Pięćdziesiątnicę. Ta uroczystość kończy Okres Wielkanocny.

W okresie Zmartwychwstania Pańskiego obchodzimy wiele ważnych świąt i uroczystości:

— II Niedziela Wielkanocna - Święto Miłosierdzia Bożego
— 23 kwietnia uroczystość św. Wojciecha, biskupa i męczennika, głównego patrona Polski
— 25 kwietnia święto św. Marka, Ewangelisty
— 29 kwietnia święto św. Katarzyny Sieneńskiej, dziewicy i doktora Kościoła, patronki Europy
— 3 maja uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, głównej Patronki Polski
— 6 maja święto świętych Apostołów Filipa i Jakuba
— 8 maja uroczystość św. Stanisława, biskupa i męczennika, głównego patrona Polski
— 14 maja święto św. Macieja, Apostoła
— 16 maja święto św. Andrzeja Boboli, kapłana i męczennika, patrona Polski
— 31 maja święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.

OKRES ZWYKŁY II

Jest czasem rozważania trzyletniego nauczania Chrystusa, poznajemy Jego naukę, Jego dzieła w nauczaniu Kościoła. Okres zwykły II trwa od poniedziałku po niedzieli Zesłania Ducha Świętego do soboty, przed pierwszą Niedzielą Adwentu. Dominującym kolorem szat liturgicznych jest zielony.

Święta i uroczystości okresu zwykłego:

— Święto Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego
— Trójcy Świętej niedziela po Zesłaniu Ducha Świętego
— Boże Ciało w czwartek po niedzieli Trójcy Świętej
— 29.06 Piotra i Pawła,
— 06.08 Przemienienie Pańskie,
— 15.08 Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny,
— 26.08 Matki Bożej Częstochowskiej,
— 08.09 Św. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny,
— 14.09 Podwyższenie Krzyża Świętego,
— 15.09 Matki Bożej Bolesnej,
— 01.11 Uroczystość Wszystkich Świętych,
— 33 lub 34 niedziela zwykła w tym okresie to - Uroczystość Chrystusa Króla.

Lista świąt nakazanych

z listu Episkopatu Polski na temat przykazań kościelnych:
...W ciągu wieków zmieniała się ich liczba. Wierni w różnych krajach obchodzą ich mniej lub więcej. W niektórych krajach pewne święta zostały za zgodą Stolicy Apostolskiej przeniesione na niedzielę. W Polsce w okresie komunizmu niektóre święta nakazane stały się dniami pracy. Mówiło się o tak zwanych świętach zniesionych. Powodowało to u wiernych wątpliwości sumienia, a praca w te dni niejednokrotnie wręcz uniemożliwiała świętowanie wielkich wydarzeń zbawczych. Dlatego biskupi polscy kierując się przepisami liturgicznymi Kościoła i mając na uwadze dobro duchowe wiernych postanowili prosić Stolicę Apostolską o przeniesienie uroczystości Wniebowstąpienia Pańskiego na 7. niedzielę Wielkanocy oraz o to, by ze względu na dni robocze świętami nakazanymi nie były w Polsce: uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najśw. Maryi Panny, uroczystość świętego Józefa oraz uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w dniu 4 marca 2003 r. wydała dla Polski dekret pozwalający na wspomniane zmiany, zaś Zebranie Plenarne Konferencji Episkopatu Polski w dniu 12 marca 2003 r. postanowiło, by te zmiany obowiązywały od 30. listopada tego roku.”

Dniami świątecznymi nakazanymi są następujące uroczystości (dla terytorium Polski):
— Świętej Bożej Rodzicielki Maryi – Nowy Rok (1 I)
— Objawienie Pańskie (6 I)
— Zmartwychwstanie Pańskie
— Wniebowstąpienie Pańskie – w VII Niedzielę Wielkanocy (nie czwartek!)
— Uroczystość Zesłania Ducha Świętego
— Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa – Boże Ciało (czwartek po Uroczystości Trójcy Przenajświętszej)
— Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny – Matki Boskiej Zielnej (15 VIII)
— Wszystkich Świętych (1 XI)
— Boże Narodzenie (25 XII)